Grodzisko Metalurgów
Do dzisiaj na rozległych łąkach między Wiciną a Mirkowicami zwraca uwagę nierówność terenu, nazywana przed laty „Górą Zamkową”. Są to pozostałości prastarego grodziska. Fortalicja ta była dziełem wspólnoty ludzi, określanej dzisiaj przez archeologów jako „kultura łużycka”. Prastare grodzisko w Wicinie zainteresowało uczonych już w połowie XIX wieku. Pierwsze badania wykopaliskowe przeprowadził tu Carl Schuchhardt w 1920 roku. Jednakże po wykonaniu kilku wykopów sondażowych prac tych nie kontynuował. Systematyczne badania archeologiczne rozpoczął w 1966 roku dr Adam Kołodziejski i prowadził je do 1998 roku, a efekty tych prac przedstawił w licznych sprawozdaniach, referatach i publikacjach. Badania trwają nadal, w latach 2008-2012 kontynuowali je archeolodzy z Oddziału Lubuskiego Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich, a wyniki swej pracy opublikowali w obszernej monografii. Wicińskie grodzisko liczy już ponad 2700 lat. Zostało założone około 750 roku p.n.e. i funkcjonowało niezbyt długo, bo 170-180 lat – do pierwszej połowy VI wieku p.n.e., a dokładniej jego upadek nastąpił po 571 roku p.n.e. Pewność tę dały specjalistyczne badania datujące nie pozostawiające wątpliwości w kwestii chronologii grodu.
Grodzisko leży pośród łąk, między Wiciną a Mirkowicami, w dawnej pradolinie rzeki, która płynęła tędy jeszcze w epoce lodowcowej. Łąki wokół są w tej chwili raczej suche. Zostały zmeliorowane i zdrenowane. Ongiś cały ten teren był jednym wielkim moczarem. Na kępie niewiele sterczącej ponad poziom bagniska postawiono znaczna twierdzę o typie okolnicy o wymiarach 163 x 168,5 m. Otaczał je wał o konstrukcji drewniano-ziemnej, tzw. przekładkowej. Wznosił się on na wysokość 6-8 m. Zewnętrzne umocnienia wału stanowił system palisad i ukośnych zasieków. Pomiędzy zasiekami i wałem znajdowała się drewniana droga prowadząca do bramy wjazdowej. Bramę zlokalizowano w jego wschodniej części. Zachowane ślady drewnianych, słupowych domów świadczą o tym, że zabudowa mieszkalna była rozmieszczona w dwóch rzędach równolegle do wału. Domy zbudowane były na planie prostokąta o długości około 12-14 m i szerokości 6-8 m. W ich „wnętrzach” znaleziono jamy – piwnice zasobowe, a także pozostałości po warsztatach tkackich. Centrum grodu zajmował wolny od zabudowy plac, tzw. majdan. Na nim znajdowały się warsztaty produkcyjne, a część tego terenu służyła zapewne celom społeczno-obrzędowym. Z warsztatów produkcyjnych odkryto m.in. pracownie związane z metalurgią brązu. Znaleziono tu części urządzeń ogniowych, narzędzia pracy odlewnika, a także formy odlewnicze, surowiec i odpady produkcyjne. Z produkcją związana była zapewne część licznych jam i palenisk. Na majdanie znajdowała się także drewniana studnia. Wysoki rozwój grodu w Wicinie skłania archeologów do przyjęcia hipotezy, że był on w tamtych czasach faktorią prowadzącą wymianę handlową co najmniej z terenami położonymi na południu oraz ośrodkiem zaspakajającym potrzeby swoje i okolicznych mieszkańców.
Niewątpliwie gród był także centrum wicińskiego mikroregionu osadniczego obejmującego głównie tereny wokół obecnej Wiciny, Guzowa i Zabłocia, a jego bezpośrednie zaplecze stanowiły trzy przygrodowe osady. Zapewne było to również centrum kulturowe i duchowe. Kres egzystencji tej społeczności położył gwałtowny, niespodziewany najazd koczowniczego plemienia Scytów. Najeźdźcy wdarli się do grodu, podpalając domy i wały. W grodzie natrafiono na kilka szkieletów. Leżały tam, gdzie dopadła ich śmierć. Przeważają kobiety i osobnicy młodzi. Nie są to ofiary walki, lecz przypuszczalnie rzezi, która nastąpiła po walce. Częściowo przypalone szkielety świadczą, że ciała leżały wśród płomieni. O walce poświadczają też groty strzał scytyjskich o charakterystycznych trójgraniastych kształtach oraz laurowe grociki „łużyckie”. Tylko przekopanie okolicznych torfowisk mogłoby pozwolić na odnalezienie szkieletów uciekających mieszkańców osady i być może również ciał najeźdźców. Tak więc osada spłonęła całkowicie, a liczba poległych, pomordowanych i uprowadzonych w niewolę musiała być wielka, gdyż nie było jej komu odbudować. Zbiory zabytków archeologicznych z wieloletnich badań wykopaliskowych zgromadzone są w Muzeum Archeologii Środkowego Nadodrza w Świdnicy koło Zielonej Góry, w tym w Stacji Archeologicznej w Wicinie. W Muzeum w Świdnicy wicińska kolekcja zajmuje całą salę wystawową i stanowi największy w Polsce zespół artefaktów pochodzących z terenu jednej osady z okresu kultury łużyckiej.
- 26-09-2014
ˆ
Odwiedziło nas 4 326 993 gości.
- Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich - Europa inwestująca w obszary wiejskie. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach działania 421 "Wdrażanie projektów współpracy" Osi IV LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 - Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.